‘Processie…’
‘Rups, denk ik meteen. Wat kun je tegenwoordig anders invullen.’
‘Het is geen woordspelletje, Koekkoek. Het is de realiteit: insecten hebben gewonnen van de mensen. Lang heerste de gedachte dat je zogenaamde schadelijke insecten kon doden, gewoon omdat de mens zich nu eenmaal superieur achtte. Men ging gif spuiten, de remedie tegen alles. Toen sommige mensen daar tegen protesteerden, noemde men het geen vergif meer, maar ‘gewasbescherming’. What’s in a name?’
‘O, gelukkig maar dat wij geen mensen zijn, Fries.’
‘Mevrouw vertelde dat ze als kind op sommige dagen in het voorjaar wakker werd van een zacht, zanderig gemummel onder het openstaande raam van haar slaapkamer. Een eentonig, repeterend geluid dat langzaam maar zeker overging in moppentappend gegniffel. Tegen die tijd was ze echt goed wakker en wist ze dat de processie voorbij was; moppentappers waren de hekkensluiters van de kronkelende stoet. Stof dwarrelde door het horvenster naar binnen.’
‘Wat was dat dan, Fries?’
‘Het was de Kruisprocessie, een katholieke traditie. Drie dagen lang, op maandag, dinsdag en woensdag voor Hemelvaart, trok de pastoor met een kruis over de zandpaden door velden en akkers, dorpsgenoten volgen. Ze baden tot de Heer voor een goede oogst. Bij een kapelletje of een heilige eik werd even stilgestaan voor een extra gebed, dat kon geen kwaad. Toen in de jaren zestig van de vorige eeuw akkers en velden geruild of samengevoegd werden tot grotere percelen, nam het aantal boeren af en daarmee de kruisprocessies. De overgebleven boeren vertrouwden voor een goede oogst meer op gezond verstand en pesticiden dan op God.’
‘Aha, ik begrijp waar je heen wilt, Fries. Nu na al die jaren blijkt dat gif en gewasbeschermers een averechts effect hebben, zitten we met de processierupsen opgescheept. Zijn zij de Verwandlung van de ongelovigen die indertijd de processie verlieten? En moet de mens daar nu boete voor doen? Kafka zou dit in zijn stoutste fantasieën niet bedacht hebben.’
‘Een goede gedachtegang, Koekoek. En het kan geen toeval zijn, dat de rupsen juist de heilige eik hebben uitgezocht voor hun metamorfose.’
‘Nee, toeval bestaat niet. Alles in het leven heeft een diepere zin. Maar denk je echt dat insecten het leven op aarde gaan domineren? Dat zo’n nietige wurm de baas kan worden?’
‘Ik weet veel van tijd, maar ik kan niet in de toekomst kijken. Wel hoorde ik gister een mevrouw op het journaal zeggen: we zullen er mee moeten leren leven.’
‘Nou Fries, ik ben stiekem toch blij dat mijn huisje binnen hangt en niet tegen de stam van zo’n stoere eik.’

Juli 2019