Vloeipapier als serendipiteit

Er zijn van die uitvindingen die bij toeval worden ontdekt. Of per vergissing. Zoiets heet dan een serendipiteit. Vloeipapier is zo’n serendipiteit. Althans, dat wil de legende. Die dromerige papiermaker uit Berkshire in Engeland, die op een dag aan het eind van de XIX eeuw vergat om lijm bij zijn papierpulp te voegen. Daar zat hij met een stapel papier die onbruikbaar was om te bedrukken. Tja, zo’n blunder zou hem zijn baan kosten. De onfortuinlijke papiermaker, laten we hem John noemen, gebruikte een van de foute vellen om een wanhopige brief te schrijven aan zijn verloofde. Hij zou zijn werk kwijt raken. Kon hij wel met haar trouwen? Wat voor toekomst had hij immers nog? Zijn baas zou hem op staande voet ontslaan. Halverwege een zin zag hij zijn tranen én de inkt verdwijnen in het papier. Hier moest hij over nadenken. Dit was geen papier om te beschrijven. Nee, dit papier had andere eigenschappen. Waar vroeger zand gebruikt werd om overtollige inkt te absorberen, deed dit papier het nu zelf. Aha, dacht John, hij veegde het zand voorgoed de werkplaats uit, snelde naar zijn meester en zag een zonnige toekomst voor zich.
Die toekomst duurde zo ongeveer totdat de balpen het definitief gewonnen had van de kroontjespen. De tijd van inktpotjes in de schoolbank waar een haarvlecht in gesopt kon worden; van flauwe jongensgrappen.
Of van gewichtige mannen die met een vloeischommel handtekeningen deppen. Handtekeningen die handelsverdragen sluiten of oorlogen beëindigen.

Kun je met een balpen nog romantische brieven schrijven? Tragische, dramatische. Betraande brieven. Tranen die gedept moeten worden met vloeipapier. Balpennen kunnen irritant vlekken, maar daar kan vloeipapier niets aan verbeteren.
De afdruk op vloeipapier is minstens zo interessant als de brief zelf. Er zijn minder woorden en soms zelfs maar gedeeltes van woorden. Stiltes. Veelzeggende stiltes. Gespiegelde stiltes. Vervagende serendipiteit.

Beeld: dit veelgebruikte exemplaar van blotting-paper bewaar ik nu als een kleinood in een cellofaantje.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *